จ.ราชบุรี ตั้งงบฯ 13,744.67 ล้านบาท ใช้ทำอะไรบ้าง? ในอีก 5 ปีข้างหน้า (พ.ศ.2566-2570)

จังหวัดราชบุรีได้จัดทำแผนพัฒนาจังหวัดราชบุรี พ.ศ.2566-2570 โดยมีการจัดการประชุมเชิงปฏิบัติการระดมความคิดเห็นจากทุกภาคส่วน ประกอบด้วย หัวหน้าส่วนราชการ หน่วยงานทุกแห่ง ผู้แทนองค์กรภาคเอกชน ภาคประชาสังคมในพื้นที่  จำนวน 2 ครั้ง เมื่อ เดือน ส.ค.และ ก.ย.2564 หลังจากนั้นเสนอความเห็นชอบต่อคณะกรรมการบริหารงานจังหวัดแบบบูรณาการ (ก.บ.จ.รบ.) เมื่อ 13 ก.ย.2564 และได้ผ่านการประชุมหารือและประชาคมระดับจังหวัดเพื่อรับฟังข้อคิดเห็นเรียบร้อยแล้ว จึงได้กำหนดทิศทางการพัฒนาจังหวัดราชบุรี พ.ศ.2566-2570 เพื่อนำไปใช้ในการพัฒนา จ.ราชบุรี ให้เกิดผลสัมฤทธิ์และสอดคล้องกับความต้องการของประชาชนต่อไป  

แผนพัฒนาจังหวัดราชบุรี ดังกล่าว จำเป็นต้องมีความสอดคล้องและความเชื่อมโยงกับแผนในระดับต่าง ๆ ได้แก่

1. แผนยุทธศาสตร์ชาติ 20 ปี (พ.ศ.2560-2579) ที่กำหนดวิสัยทัศน์ว่า "ประเทศไทยมีความมั่นคง มั่งคั่ง ยั่งยืน เป็นประเทศพัฒนาแล้ว ด้วยการพัฒนาตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง"
2. นโยบายของรัฐบาล 12 ด้านหลัก ที่แถลงไว้เมื่อ 25 ก.ค.2562
3. ยุทธศาสตร์การขับเคลื่อนประเทศไทยด้วยโมเดลเศรษฐกิจ BCG (ฺBio-Circular-Green Economy) หมายถึงการพัฒนาเศรษฐกิจชีวภาพ เศรษฐกิจหมุนเวียน และเศรษฐกิจสีเขียว
4. ยุทธศาสตร์การพัฒนาภาคกลาง
5. โมเดลเศรษฐกิจไทยแลนด์ 4.0
6. แผนพัฒนาดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคม ที่กำหนดวิสัยทัศน์ไว้ว่า "ปฏิรูปประเทศไทย สู่ดิจิทัลไทยแลนด์"
7. เป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืน (Sustainable Development Goals : SDGs) ของสหประชาชาติ จำนวน 17 เป้าหมาย ครอบคลุม 15 ปี (พ.ศ.2558-2573)
8. แผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ฉบับที่ 13 (พ.ศ.2566-2570) 

การเขียนแผนการพัฒนาฯ ที่ต้องเชื่อมโยงกับแผนต่าง ๆ จำนวนมากนั้น ค่อนข้างมีความซับซ้อน  บางครั้งก็ยากที่จะทำความเข้าใจและตีความ สถาบันราชบุรีศึกษา จึงขอสรุปสาระสำคัญโดยย่อในแผนพัฒนา จ.ราชบุรี พ.ศ.2566-2570 ดังกล่าว  เพื่อให้ประชาชนชาว จ.ราชบุรี ได้รับทราบเป็นเบื้องต้น ดังนี้

วิสัยทัศน์ของแผนฯ
"เมืองเกษตรสีเขียว เศรษฐกิจเข้มแข็ง สังคมคุณภาพ" 

พันธกิจ (ภารกิจที่ต้องกระทำเพื่อให้บรรลุวิสัยทัศน์)

1. พัฒนาเศรษฐกิจให้ขยายตัวอย่างต่อเนื่องและเข้มแข็ง
2. เสริมสร้างสังคมที่มีคุณภาพ ประชาชนมีภูมิคุ้มกันต่อการเปลี่ยนแปลง
3. จัดการทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมรองรับการเติบโตอย่างเหมาะสมและยั่งยืน

เป้าประสงค์โดยรวม

1. จังหวัดมีการเติบโตทางเศรษฐกิจและความสามารถในการแข่งขัน
2. ประชาชนมีคุณภาพชีวิตที่ดี มั่นคง เป็นสังคมคุณภาพ เข้มแข็ง และแบ่งปัน
3. การอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติและการจัดการสิ่งแวดล้อมที่มีประสิทธิภาพยิ่งขี้น

ประเด็นยุทธศาสตร์

• ประเด็นยุทธศาสตร์ที่ 1 การส่งเสริมและพัฒนาการเกษตรสีเขียวแบบครบวงจร สู่เมืองอาหารปลอดภัยอย่างมั่นคงและยั่งยืน
• ประเด็นยุทธศาสตร์ที่ 2 สร้างมูลค่าและคุณค่าเพิ่มจากการท่องเที่ยวและบริการวิถีใหม่อย่างมีคุณภาพบนฐานอัตลักษณ์ชุมชนเชิงสร้างสรรค์
• ประเด็นยุทธศาสตร์ที่ 3 ส่งเสริมเศรษฐกิจฐานรากและการพัฒนาสินค้ามาตรฐาน
• ประเด็นยุทธศาสตร์ที่ 4 การพัฒนาคนคุณภาพสร้างสังคมแห่งความสุข
• ประเด็นยุทธศาสตร์ที 5 การจัดการทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมที่เหมาะสม ประชาชนมีคุณภาพชีวิตที่ดีพร้อมรับการเปลี่ยนแปลงสู่การพัฒนาที่ยั่งยืน
• ประเด็นยุทธศาสตร์ที่ 6 การพัฒนาเพื่อเสริมความมั่นคง

การเขียนแผนพัฒนาหรือแผนยุทธศาสตร์ส่วนใหญ่ จะเป็นเขียนด้วยภาษาที่สวยงาม เขียนแบบโลกสวยอ่านแล้วรู้สึกเคลิบเคลิ้มและเห็นด้วย  ประเทศไทยมีแผนเกือบทุกระดับ ไม่เว้นแม้กระทั่ง อบจ. อบต. รวมถึงเทศบาลต่าง ๆ  ตามหลักการแล้ว แต่ละแผนในทุกระดับ จะต้องมีความเชื่อมโยงสอดคล้องกันไปในทิศทางเดียวกัน  แต่หากเจาะลึกถึงโครงการหรือกิจกรรมในแต่ละแผนแล้ว จะพบความไม่สมเหตุสมผลเท่าใดนัก บางโครงการบางกิจกรรม ไม่ได้มีการคิดใหม่ เอาโครงการที่เคยทำแบบเดิม ๆ  ในปีก่อน มาเขียนใส่ไว้ 

สำหรับแผนพัฒนาจังหวัดราชบุรี (พ.ศ.2566-2570) ประกอบด้วย 6 ยุทธศาสตร์ 6 แผนงาน  127 โครงการ เสนอความต้องการงบประมาณตลอดระยะเวลา  5 ปี ไว้จำนวนทั้งสิ้น 13,774,673,655 ล้านบาท สามารถแยกได้โดยเรียงตามความต้องการงบประมาณของแต่ละยุทธศาสตร์จากมากไปหาน้อย ดังนี้

1. ยุทธศาสตร์ที่ 2 สร้างมูลค่าและคุณค่าเพิ่มจากการท่องเที่ยวและบริการวิถีใหม่อย่างมีคุณภาพบนฐานอัตลักษณ์ชุมชนเชิงสร้างสรรค์ ความต้องการงบประมาณ ตามแผนงานที่ 2 การส่งเสริมและพัฒนาการท่องเที่ยว (56 โครงการ) ความต้องการงบประมาณ 12,660,620,500 บาท (คิดเป็นร้อยละ 91.91)
2. ยุทธศาสตร์ที่ 4 การพัฒนาคนคุณภาพสร้างสังคมแห่งความสุข ตามแผนงานที่ 4 การส่งเสริมและพัฒนาด้านสังคม (7 โครงการ) ความต้องการงบประมาณ 640,621,685 บาท (คิดเป็นร้อยละ 4.65)
3. ยุทธศาสตร์ที่ 1 การส่งเสริมและพัฒนาการเกษตรสีเขียวแบบครบวงจร สู่เมืองอาหารปลอดภัยอย่างมั่นคงและยั่งยืน ตามแผนงานที่ 1 การส่งเสริมและพัฒนาภาคการเกษตร (38 โครงการ) ความต้องการงบประมาณ 221,835,120 บาท (คิดเป็นร้อยละ 1.61)
4. ยุทธศาสตร์ที 5 การจัดการทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมที่เหมาะสม ประชาชนมีคุณภาพชีวิตที่ดีพร้อมรับการเปลี่ยนแปลงสู่การพัฒนาที่ยั่งยืน ตามแผนงานที่ 5 การบริหารจัดการด้านทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม (9 โครงการ) ความต้องการงบประมาณ 133,262,350 บาท (คิดเป็นร้อยละ 0.97)
5. ยุทธศาสตร์ที่ 3 ส่งเสริมเศรษฐกิจฐานรากและการพัฒนาสินค้ามาตรฐาน ตามแผนงานที่ 3 การเสริมสร้างการพัฒนาด้านเศรษฐกิจและอุตสาหกรรม (11 โครงการ) ความต้องการงบประมาณ 62,417,500 บาท (คิดเป็นร้อยละ 0.45)
6. ยุทธศาสตร์ที่ 6 การพัฒนาเพื่อเสริมความมั่นคง ตามแผนงานที่ 6 การส่งเสริมและพัฒนาเพื่อความมั่นคง (6 โครงการ) ความต้องการงบประมาณ 55,916,500 บาท (คิดเป็นร้อยละ 0.41)  

หากพิจารณาจากแผนความต้องการงบประมาณตลอด 5 ปีในทั้ง  6 ยุทธศาสตร์ จะเห็นได้ว่า จ.ราชบุรี เน้นการสร้างมูลค่าและคุณค่าเพิ่มจากการท่องเที่ยวและบริการวิถีใหม่อย่างมีคุณภาพบนฐานอัตลักษณ์ชุมชนเชิงสร้างสรรค์เป็นอันดับแรก โดยจัดสรรความต้องการงบประมาณไว้มากที่สุด ร้อยละ 91.91 รองลงมาคือ การพัฒนาคนคุณภาพสร้างสังคมแห่งความสุข ร้อยละ 4.65  แต่พบข้อที่น่าสังเกต คือ งบประมาณที่จัดสรรในแต่ละยุทธศาสตร์ มีจำนวนแตกต่างกันมากอย่างมีนัยยะสำคัญ โดยยุทธศาสตร์ที่จัดสรรงบประมาณสูงที่สุด คือ ร้อยละ 91.91 (12,660.62 ล้าน) รองลงมา ร้อยละ 4.65 (640.6 ล้านบาท) และต่ำสุดคือ ร้อยละ 0.41 (55.91 ล้านบาท) ซึ่งดูไม่สอดคล้องกับพันธกิจและวิสัยทัศน์ที่เขียนไว้

หากลองแยกงบประมาณตามที่ต้องการแต่ละปี จากยอดความต้องการทั้งหมด 13,774.67 ล้านบาท จะเห็นรายละเอียดความต้องการงบประมาณในแต่ละปี ดังนี้

• พ.ศ.2566  ความต้องการงงบประมาณ 3,329.83 ล้านบาท (คิดเป็นร้อยละ 24.17 จากทั้งหมด)
• พ.ศ.2567  ความต้องการงบประมาณ 2,549.72 ล้านบาท (คิดเป็นร้อยละ 18.51 จากทั้งหมด)
• พ.ศ.2568  ความต้องการงบประมาณ 2,591.34 ล้านบาท (คิดเป็นร้อยละ 18.81 จากทั้งหมด)
• พ.ศ.2569  ความต้องการงบประมาณ 2,539.36 ล้านบาท (คิดเป็นร้อยละ 18.43 จากทั้งหมด)
• พ.ศ.2570  ความต้องการงบประมาณ 2,764.41 ล้านบาท (คิดเป็นร้อยละ 20.08 จากทั้งหมด)

หากเทียบความต้องการงบประมาณที่ตั้งเอาไว้ทั้ง 5 ปี จะพบว่า ในปี พ.ศ.2566 ซึ่งเป็นปีแรกของแผน มีการตั้งความต้องการงบประมาณมากที่สุด คิดได้เป็นร้อยละ 24.17 ของงบประมาณทั้งหมด และในอีก 3 ปีต่อ ๆ ไป เฉลี่ยปีละประมาณ ร้อยละ 18 ในปี พ.ศ.2570 ซึ่งเป็นปีสุดท้าย ร้อยละ 20.08 

แต่ถ้าหากเจาะลึกลงไปในแผน โครงการ และกิจกรรมในแต่ละยุทธศาสตร์ การตั้งงบประมาณในรอบ 5 ปีครั้งนี้ ไม่ได้เกิดจากแผนและโครงการในอนาคตที่มีอยู่แล้วโดยแท้จริง  น่าจะเกิดจากวิธีการจัดทำงบประมาณแบบเก่า ๆ ของข้าราชการ คือ ตั้งงบประมาณไว้ก่อนโดยใช้แผนงานและโครงการเก่า ๆ ในปีที่ผ่านมาเป็นตัวอ้างอิง ไม่ได้มีกิจกรรมและนวัตกรรมอะไรใหม่ ๆ  สังเกตุได้ ตัวเลขกลม ๆ  ที่เขียนไว้ในแต่ละกิจกรรม  

แผนงานและกิจกรรม ในแผนพัฒนาฯ ฉบับนี้ บางโครงการขาดความทันสมัย ความร่วมสมัย และขาดความสอดคล้องกับแผนพัฒนาอื่น ๆ ที่อ้างอิงไว้  บางโครงการ บางกิจกรรม ไม่คุ้มค่ากับงบประมาณที่ใช้ (อ่านรายละเอียดในบทความเจาะลึกในแต่ละยุทธศาสตร์) ในท่ามกลางความขัดสนทางด้านงบประมาณของประเทศ  จึงเห็นว่าแผนพัฒนาฯ ฉบับนี้ น่าจะมีการทบทวนโครงการ/กิจกรรม ต่าง ๆ  จำนวนหลายโครงการ

ตรวจสอบ และติดตาม อย่างจริงจัง

เวลาพูดถึงแผนการพัฒนาหรือแผนยุทธศาสตร์แล้ว คนส่วนใหญ่ไม่ค่อยชอบอ่านเท่าใดนัก  เพราะมีเนื้อหามาก รวมทั้งศัพท์แสงที่เป็นทางวิชาการที่ยากเกินเข้าใจ  แผน โครงการ และกิจกรรมต่าง ๆ ที่เขียนขึ้น  ส่วนใหญ่เป็นอนาคต หากผู้อ่านจินตนาการไม่ทันก็มักจะทำให้เกิดความเบื่อหน่าย และหมดความสนใจไปในที่สุด    

สถาบันราชบุรีศึกษา พยายามจะสรุปย่อให้ชาวราชบุรีได้อ่าน ให้เข้าใจมากที่สุด โดยใช้เวลาไม่มากนัก เพราะแผนพัฒนาฯ ฉบับนี้ มีความสำคัญที่จะเป็นเข็มทิศนำทางในการพัฒนาจังหวัดราชบุรีของเราให้เจริญต่อไป อย่างถูกทิศถูกทาง

ในแต่ละยุทธศาสตร์ใช้เงินไปทำอะไรกันบ้าง อ่านต่อได้ในเจาะลึกแต่ละยุทธศาสตร์ ดังนี้

• เจาะลึกแผนพัฒนา จ.ราชบุรี 5 ปี (พ.ศ.2566-2570) : ยุทธศาสตร์ที่ 1 การส่งเสริมและพัฒนาการเกษตรสีเขียวฯ 221.8 ล้านบาท
• เจาะลึกแผนพัฒนา จ.ราชบุรี 5 ปี (พ.ศ.2566-2570) : ยุทธศาสตร์ที่ 2 สร้างมูลค่าและคุณค่าเพิ่มจากการท่องเที่ยวและบริการวิถีใหม่ฯ 12,660.6 ล้านบาท 
• เจาะลึกแผนพัฒนา จ.ราชบุรี 5 ปี (พ.ศ.2566-2570) : ยุทธศาสตร์ที่ 3 ส่งเสริมเศรษฐกิจฐานรากและการพัฒนาสินค้ามาตรฐาน 62.4 ล้านบาท
• เจาะลึกแผนพัฒนา จ.ราชบุรี 5 ปี (พ.ศ.2566-2570) : ยุทธศาสตร์ที่ 4 การพัฒนาคนคุณภาพสร้างสังคมแห่งความสุข 640.6 ล้านบาท
• เจาะลึกแผนพัฒนา จ.ราชบุรี 5 ปี (พ.ศ.2566-2570) : ยุทธศาสตร์ที 5 การจัดการทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมที่เหมาะสมฯ 133.2  ล้านบาท 
• เจาะลึกแผนพัฒนา จ.ราชบุรี 5 ปี (พ.ศ.2566-2570) : ยุทธศาสตร์ที่ 6 การพัฒนาเพื่อเสริมความมั่นคง 55.9 ล้านบาท
• จ.ราชบุรี ตั้งงบฯ 13,744.67 ล้านบาท ใช้ทำอะไรบ้าง? ในอีก 5 ปีข้างหน้า (พ.ศ.2566-2570) 
• เจาะลึก : แผนพัฒนาท้องถิ่นราชบุรี 5 ปีข้างหน้า (พ.ศ.2566-2570) : งบประมาณ 5,663 ล้านบาท ใช้ทำอะไรบ้าง??

แผนงานและโครงการของแต่ละยุทธศาสตร์ทั้ง 6 ประเด็นที่ จ.ราชบุรี ประกาศใช้ในครั้งนี้ ชาวราชบุรีทุกคน ควรที่จะรับทราบและติดตามอย่างต่อเนื่อง หากแผนงานและโครงการใด ไม่คุ้มค่าหรือไม่สอดคล้องกับการพัฒนา ยังสามารถแก้ไขได้ เพียงขอให้ชาวราชบุรีทุกคนได้ร่วมมือกันตรวจสอบ ติดตาม และประเมินผล อย่างจริงจัง เพราะเงินงบประมาณทั้งหมดเป็นเงินที่มาจากภาษีของเรา

*****************

รวบรวมและเรียบเรียงโดย

สถาบันราชบุรีศึกษา

27 ม.ค.2565