การยกระดับ "ตลาดนัดเบิร์ดคลองถม" ขึ้นเป็นแหล่งช้อบปิ้งสำคัญของ จ.ราชบุรี

ปัจจุบัน ห้างสรรพสินค้า ห้างขายปลีก-ขายส่ง ร้านสะดวกซื้อ ระดับบริษัทฯ มหาชน ได้บุกยึดหัวหาดตามอำเภอและจังหวัดต่างๆ ไว้ได้หมดแล้ว ที่เขต อ.เมืองราชบุรีเรานี้ ก็มีทั้ง Makro, Lotus,  Big C, Robinson,  Home Pro, Global House ฯ  ในขณะที่ดูเหมือนว่าเศรษฐกิจเกือบทุกอย่างจะถูกผูกขาดอยู่กับบรรดาห้างยักษ์ใหญ่ทั้งหลาย แต่กิจกรรมหนึ่งที่กำลังต่อสู้อย่างเข้มแข็งกับห้างยักษ์ใหญ่ดังกล่าว เพื่อช่วยให้เศรษฐกิจของคนระดับรากหญ้าดีขึ้น ก็คือ "ตลาดนัด"  ซึ่งปัจจุบันมีอยู่เกือบทั่วทุกหัวระแหง

ตลาดเบิร์ดคลองถม อ.เมือง จ.ราชบุรี

ตลาดนัด ก่อให้เกิดเศรษฐกิจหมุนเวียนที่สำคัญ

ตลาดนัด คือ การนัดพบกันระหว่าง ผู้ขาย ผู้ซื้อ ภายใต้การอำนวยการของผู้จัด ในเวลาและสถานที่ที่เหมาะสม  ปัจจุบันตลาดนัดมีหลายขนาด ตั้งแต่ขนาดเล็ก กลาง ใหญ่ ไปจนถึงใหญ่มาก แต่ไม่ว่าจะเป็นตลาดขนาดใดก็ตาม ล้วนก่อให้เกิดระบบเศรษฐกิจหมุนเวียนที่สำคัญของประเทศในระดับรากหญ้า ผู้ซื้อก็ได้ของกินของใช้ตามที่ต้องการในราคาถูก เงินจากกระเป๋าของผู้ซื้อถูกส่งผ่านไปยังผู้ขาย เงินที่ผู้ขายขายได้ก็ไปจ่ายค่าสินค้าที่ซื้อหรือผลิตมา จ่ายค่าเช่าให้ผู้จัด ผู้จัดก็จ่ายค่าเช่าให้แก่เจ้าของสถานที่ เงินกำไรที่ทุกคนทุกฝ่ายได้รับ ก็นำไปใช้เพื่อพัฒนาคุณภาพชีวิตของตนเองและครอบครัวให้ดียิ่งขึ้น นับเป็นวงจรเศรษฐกิจระดับรากหญ้าที่สำคัญ 

ความสำเร็จของการจัดตลาดนัด ก็คือ ผู้ขายขายได้  ผู้ซื้อพอใจ  ตลาดนัดหลายแห่งต้องล้มเลิก และไม่ประสบความสำเร็จ ก็เพราะสาเหตุหลายประการที่เป็นห่วงโซ่ต่อกันไป เช่น ผู้ให้เช่าสถานที่เก็บค่าเช่าที่แพงเกินไป ผู้จัดจึงต้องมาเก็บค่าเช่าที่จากผู้ขายแพงตามไปด้วย เมื่อผู้ขายจ่ายค่าที่แพง สินค้าที่ขายก็ต้องขายแพงตามไปเช่นกัน อย่างนี้ไม่นานนักก็จะไม่มีผู้ซื้อ นอกจากนั้น ยังมีส่วนประกอบอื่นอีกหลายประการ เช่น ทำเล สถานที่ เวลาที่นัดหมาย ประเภทสินค้าตรงตามความต้องการของผู้ซื้อหรือไม่ หากว่าทุกปัจจัยสอดคล้องกันดีหมด ตลาดนัดแห่งนั้นไปรอดแน่  

อย่างมองว่าเป็นธุรกิจส่วนตัว
รัฐบาลมักชอบจัดสรรเงินสนับสนุนและส่งเสริมให้เฉพาะโครงการที่รัฐบาลเป็นผู้คิด เช่น โครงการตลาดประชารัฐ การจำหน่ายสินค้า OTOP การจำหน่ายสินค้าราคาถูกของร้านธงฟ้า การขายสินค้าในเครือของนายทุนผ่านบัตรคนจน การจำหน่ายสินค้าจากเกษตรกรปลอดสารพิษ เป็นต้น เงินงบประมาณถูกจัดสรรมาเพื่อการส่งเสริมเป็นครั้งเป็นคราว เมื่อหมดงบประมาณแล้วก็เลิกรากันไป สิ่งเหล่านี้ ไม่ค่อยมีความจีรังยั่งยืนเท่าใดนัก  มันเป็นแค่เศรษฐกิจเทียม (Fake Economy) แต่หากรัฐบาลหันกลับมาส่งเสริมและสนับสนุน "ตลาดนัด" แบบบ้านๆ หลายแห่งที่จัดกันอยู่ตามวัดวาอารามหรือตามแหล่งชุมชนต่างๆ ที่มีอยู่ทั่วประเทศแล้ว น่าจะเป็นการสนับสนุนเศรษฐกิจระดับรากหญ้าที่แท้จริงๆ 

ตลาดนัดหลายแห่งดำรงคงอยู่ได้ด้วยตัวเอง โดยไม่ต้องอาศัยเงินจากราชการเลย มีชาวบ้านร้านถิ่นนิยมมาซื้อหากันมากมาย ทั้งข้าวปลาอาหาร เสื้อผ้า เครื่องนุ่งหม อุปกรณ์เครื่องใช้  หากรัฐได้หันมาช่วยส่งเสริมต่อยอดอีกแรงหนึ่งแล้ว ตลาดนัดเหล่านี้จะกลายเป็นแหล่งเศรษฐกิจระดับรากหญ้าที่สำคัญ และเป็นเศรษฐกิจที่มีความยั่งยืน (Sustainable economy) แต่รัฐมักมองผู้จัดตลาดนัดเหล่านี้ว่า  "เป็นการประกอบธุรกิจส่วนตัว" รัฐจึงไม่กล้าที่จะให้การสนุบสนุนใดๆ ผมว่ารัฐควรมองเขาใหม่ว่า "เขาเป็นประชาชนที่ทำมาหากินอย่างสุจริต และเป็นองคาพยพหนึ่งที่สามารถช่วยสร้างเศรษฐกิจหมุนเวียนให้กับคนระดับรากหญ้าให้มีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้น ที่รัฐควรให้การส่งเสริมและสนับสนุนตามความเหมาะสม"   

ร้านขายสินค้าประเภทของเก่า ภายในตลาดนัดเบิร์ดคลองถม

ตลาดนัดเบิร์ดคลองถม ราชบุรี
ตลาดนัดเบิร์ดคลองถม เป็นตลาดนัดแห่งหนึ่งของจังหวัดราชบุรี ที่ถือว่าเป็นตลาดนัดขนาดใหญ่มาก ตั้งอยู่เขต อ.เมืองราชบุรี ริม ถ.เพชรเกษม หากมาจากนครปฐมจะอยู่ฝั่งขวาก่อนเข้าตัวเมืองราชบุรี มีนัดทุกเย็นวันพุธและวันเสาร์ จัดมาเป็นเวลากว่า 15 ปีแล้ว เริ่มต้นจากการเป็นตลาดสำหรับซื้อ-ขาย ของเก่าและของมือสอง ตามชื่อตลาด "คลองถม" จากร้านเพียงไม่กี่สิบร้าน ในช่วงเริ่มแรกเรียกชื่อตลาดนี้ว่า "ตลาดเปิดท้ายขายของ" ตลาดมีการพัฒนามาโดยลำดับ จนกระทั่งปัจจุบันมีร้านค้ามากกว่า 1,000 ร้าน ประเภทสินค้าที่ขาย ครอบคลุมเกือบทุกชนิด พอที่สามารถแยกได้โดยสังเขป ดังนี้    

1. กลุ่มเครื่องยนต์กลไก อะไหล่ เซียงกง และเครื่องทุ่นแรงต่างๆ  
2. กลุ่มเครื่องมือช่างและอุปกรณ์ซ่อมแซม 
3. กลุ่มสิ่งของเครื่องใช้ภายในบ้าน สำนักงาน และเฟอร์นิเจอร์ ทั้งโต๊ะ ตู้ เก้าอี้ เตียง เครื่องนอน มีทั้งเก่าและใหม่ ทั้งสไตล์วินเทจ เรโทร และโมเดิร์น        
4. กลุ่มอุปกรณ์ยานยนต์และอะไหล่ ทั้ง รถยนต์ รถจักรยานยนต์ และรถจักรยาน
5. กลุ่มอุปกรณ์กีฬาและการเดินทาง
6. กลุ่มผลิตภัณฑ์เครื่องทองเหลือง   
7. กลุ่มพระเครื่อง พระบูชา และของศักดิ์สิทธิ์   
8. กลุ่มเสื้อผ้าเครื่องแต่งกายและเครื่องประดับ เช่น หมวก กระเป๋า รองเท้า นาฬิกา สร้อย แหวน หลากหลายสไตล์ หลากหลายยี่ห้อ ทั้งส่งและปลีก ทั้งของเก่าและของใหม่    
9. กลุ่มอาหารการกินที่หลากหลายประเภท ทั้งแกง ต้ม ทอด ปิ้ง ย่าง ปั่น มีทั้งผัก เนื้อ หมู ปลา ผลไม้ เครื่องเทศ และของทะเลสดๆ       
10. กลุ่มเครื่องใช้ในชีวิตประจำวัน ตั้งแต่ห้องนอน ห้องครัว ห้องรับแขก ยันห้องน้ำ 
11. กลุ่มเครื่องดนตรีและเครื่องเสียง
12. กลุ่มอุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์และอุปกรณ์เสริม
13. กลุ่มของเด็กเล่นและเครื่องใช้สำหรับเด็ก 
14. กลุ่มสัตว์เลี้ยง
15. กลุ่มสินค้าประเภทต้นไม้ และการเกษตร
16. กลุ่มสินค้าเพื่อสุขภาพและความงาม    
17. กลุ่มเครื่องใช้ไฟฟ้าภายในบ้านและสำนักงาน  เช่น โทรทัศน์ พัดลม ตู้เย็น แอร์ เป็นต้น  
18. กลุ่มคอมพิวเตอร์ แท็บเล็ต โทรศัพท์มือถือและอุปกรณ์เสริม 
19. กลุ่มสินค้าเบ็ดเตล็ด เช่น สินค้ามือสองจากญี่ปุ่น  สินค้าไลฟ์สไตล์ ฯลฯ

สินค้ากลุ่มต่างๆ ที่กล่าวมานี้แทบจะครบถ้วนเหมือนกับห้างสรรพสินค้าขนาดใหญ่เลยทีเดียว และอาจมีมากกว่าบางห้างฯ เสียอีกด้วย จุดเด่นของตลาดนัดฯ แห่งนี้ ที่สามารถยืนหยัดและมีอัตราความเจริญเติบโตอย่างต่อเนื่องมาโดยตลอด ก็คือ การขายสินค้าที่เป็นของเก่าใช้แล้ว หรือที่เรียกว่าสินค้ามือสองเป็นหลัก ส่วนสินค้าใหม่ก็มีบ้างเป็นบางประเภท สินค้าที่ขายมีทั้งของแท้และของเลียนแบบ มีทั้งคุณภาพดี และไม่ดี มีความลงตัวระหว่างผู้ขายและผู้ซื้อ ราคาที่เป็นธรรม ต่างฝ่ายต่างพอใจ

ร้านขายสินค้าต่างๆ ภายในตลาดนัดเบิร์ดคลองถม

ร้านขายสินค้าต่างๆ ภายในตลาดนัดเบิร์ดคลองถม

ร้านขายสินค้าต่างๆ ภายในตลาดนัดเบิร์ดคลองถม

--------------------------------------------------

นัดแต่ละครั้ง ประมาณว่ามีผู้คนไปเดินช้อปปิ้งไม่ต่ำกว่า 5,000 คน รถยนต์และรถจักรยานยนต์ที่มาจอดซื้อของมากกว่า 1,000 คัน คาดกันว่ามีเงินสดหมุนเวียนภายในตลาดแห่งนี้ไม่ต่ำกว่า 500,000 บาทต่อนัด

---------------------------------      

รถยนต์และรถจักยานยนต์ที่มาจอดซื้อของแต่ละนัดมากกว่า 1,000 คัน

ผู้ขายที่นำสินค้ามาขายในตลาดนัดแห่งนี้  ไม่ใช่แค่คนในราชบุรีเท่านั้น  ยังมาจากกรุงเทพฯ และจังหวัดใกล้เคียง เช่น นครปฐม เพชรบุรี กาญจนบุรี สุพรรณบุรี เป็นต้น ส่วนผู้ซื้อนั้น มีตั้งแต่ลูกเด็กเล็กแดงจนถึงผู้เฒ่าแก่ชรา เดินทางมาจากทั่วทุกสารทิศ หลากหลายสาขาอาชีพ  แม้แต่คนต่างประเทศที่มาทำงานอยู่ในราชบุรี ก็ยังมาซื้อ มาหา มาชอบปิ้ง กันเป็นประจำ 

การยกระดับ "ตลาดนัดเบิร์ดคลองถม" ขึ้นเป็นแหล่งช้อบปิ้งสำคัญของ จ.ราชบุรี

หากประเมินคุณค่าของตลาดนัดเบิร์ดคลองถมแห่งนี้แล้ว ผมคิดว่า ถึงเวลาแล้วที่หน่วยงานราชการต่างๆ ของ จ.ราชบุรี ตั้งแต่ เทศบาลตำบลหลักเมือง อบจ.ราชบุรี และ จังหวัดราชบุรี  ที่มีหน้าที่เกี่ยวข้อง ควรจะหันมาช่วยสนับสนุน ส่งเสริม และต่อยอดตลาดนัดแห่งนี้ให้เป็น  "แหล่งช้อปปิ้งสำคัญของ จ.ราชบุรี" อีกแหล่งหนึ่ง ซึ่งจะสามารถดึงดูดให้มีนักท่องเที่ยวมาเยือนมาชอปปิ้งกันมากยิ่งขึ้น อย่างเช่นที่จังหวัดอื่นๆ เขาทำกัน  เช่น ตลาดน้ำอัมพวาที่แม่กลอง  ตลาดจั๊กจั่น (Cicada Market) ที่หัวหิน หรือ ตลาดนัดบางแก้วที่มหาชัย เป็นต้น อย่าคิดแค่เพียงว่า "เขาประกอบธุรกิจส่วนตัว" หากเราคิดให้ยาวไกลกว่าเดิม เราจะเห็นอนาคตทางเศรษฐกิจของราชบุรี         

ร้านขายสินค้าต่างๆ ภายในตลาดนัดเบิร์ดคลองถม

ร้านขายสินค้าต่างๆ ภายในตลาดนัดเบิร์ดคลองถม

ร้านขายสินค้าต่างๆ ภายในตลาดนัดเบิร์ดคลองถม

การส่งเสริม และต่อยอดนี้ มีหลายวิธี ซึ่ง อปท.หรือหน่วยงานภาคราชการที่เกี่ยวข้อง ไม่ต้องลงทุนอะไรมากมาย สามารถใช้ศักยภาพและเครื่องมือที่มีอยู่แล้วได้ เช่น ช่วยประชาสัมพันธ์ตามสื่อต่างๆ ที่มีอยู่แล้ว  ช่วยจัดกิจกรรมเสริมตามห้วงเวลาที่เหมาะสม (ใช่ว่าจะไปจัดกันตามห้างสรรพสินค้าแต่อย่างเดียว) ช่วยให้เจ้าหน้าที่อำนวยความสะดวกเรื่องความปลอดภัยและการจราจรแก่ผู้ที่มาจับจ่ายใช้สอย เป็นต้น หากทำได้แล้ว นับว่าเป็นการพัฒนาเศรษฐกิจระดับรากหญ้าของ จ.ราชบุรี ที่แท้จริง

ร้านขายสินค้าต่างๆ ภายในตลาดนัดเบิร์ดคลองถม

ร้านขายสินค้าต่างๆ ภายในตลาดนัดเบิร์ดคลองถม

ร้านขายสินค้าต่างๆ ภายในตลาดนัดเบิร์ดคลองถม

ที่ผมเขียนมานี้ ไม่ได้มีผลประโยชน์ หรือมีส่วนได้ส่วนเสียใดๆ กับตลาดนัดเบิร์ดคลองถม ทั้งสิ้น เพียงแต่ผมอยากให้ตลาดนัดฯ แห่งนี้ สามารถช่วยสร้างระบบเศรษฐกิจหมุนเวียนให้กับประชาชนชาวรากหญ้าได้อย่างยั่งยืน เป็นแหล่งที่ดึงดูดผู้คนและนักท่องเที่ยวให้มาเยือนราชบุรีมากยิ่งขึ้น สำหรับท่านใดที่ยังไม่เคยไปเดินช้อปปิ้งที่ตลาดนัดเบิร์ดคลองถม ลองหาเวลาไปดู นะครับ

เรามักมองข้ามสิ่งดีดีที่เรามีอยู่เสมอ 
หลงแต่ไปชื่นชมสิ่งใหม่ๆ ที่ไม่ใช่ของเราเอง     

****************************

ชาติชาย คเชนชล : 26 ก.ค.2561

ร้านขายสินค้าต่างๆ ภายในตลาดนัดเบิร์ดคลองถม

ร้านขายสินค้าต่างๆ ภายในตลาดนัดเบิร์ดคลองถม

ร้านขายสินค้าต่างๆ ภายในตลาดนัดเบิร์ดคลองถม

ร้านขายสินค้าต่างๆ ภายในตลาดนัดเบิร์ดคลองถม